Rozszyfruj swoje czujniki: Czujnik temperatury spalin

Wprowadzanie coraz bardziej restrykcyjnych norm dotyczących emisji spalin sprawia, że w nowoczesnych pojazdach znacznie częściej montuje się czujniki temperatury spalin (EGT). Czujniki temperatury spalin łatwo ulegają awariom, co sprawia, że pojazdy coraz częściej goszczą w warsztatach z ich powodu. W niniejszym artykule przedstawimy funkcje czujnika temperatury spalin, przyczyny awarii oraz porady dotyczące wymiany tego elementu, które pozwolą niezależnym warsztatom samochodowym świadczyć więcej wysokiej jakości usług wykonywanych w oparciu o najlepsze praktyki.

Czym jest czujnik temperatury spalin?

Zadaniem czujnika temperatury spalin jest, jak sugeruje jego nazwa, pomiar temperatury spalin. Informacja ta jest następnie przekazywana do jednostki sterującej silnika lub ECU, gdzie podejmowane są odpowiednie działania. Jego głównym zadaniem w silnikach benzynowych jest ochrona kluczowych elementów przed wysokimi temperaturami, które często występują w silnikach o mniejszych gabarytach. Jeśli temperatura spalin będzie zbyt wysoka, ECU zmniejszy ją, np. obniżając doładowanie ciśnienia w przypadku turbosprężarek, lub zwiększania ilości paliwa wtryskiwanego do katalizatora. Czujniki temperatury spalin w silnikach Diesla wykorzystuje się również do monitorowania temperatury czujnika różnicy ciśnień filtra cząstek stałych (DPF), aby ustalić prawidłową temperaturę regeneracji, ograniczając tym samym emisję szkodliwych substancji zawartych w spalinach. Często zdarza się, że w układzie wydechowym znajdziemy trzy lub więcej czujników: jeden przed turbosprężarką, następny przed filtrem cząstek stałych i kolejny za filtrem.

Jak działa czujnik temperatury spalin?

Wyróżnia się dwa rodzaje czujników temperatury spalin: z dodatnim współczynnikiem temperaturowym (PTC) elementu pomiarowego lub z ujemnym współczynnikiem temperaturowym (NTC), różniącymi się sposobem pomiaru temperatury. Element z NTC ma wysoką rezystancję w niskich temperaturach i niską w wysokich. Innymi słowy – rezystancja zmniejsza się w miarę wzrostu temperatury. W elemencie z PTC natomiast, najbardziej popularnym rozwiązaniu, rezystancja zwiększa się wraz z temperaturą. W obu przypadkach do rezystancji w ECU przypisana jest konkretna temperatura i na jej podstawie podejmowane jest odpowiednie działanie. 

Dlaczego czujniki temperatury spalin ulegają awarii?

Jednym z najczęstszych powodów awarii czujnika temperatury spalin jest wystawienie na działanie wysokich temperatur – w niektórych przypadkach przekraczających nawet 900°C, przed którymi chronią inne elementy układu. Tak, jak w przypadku pozostałych czujników podłączonych za pomocą przewodu, nadmierne drgania mogą poluzować wewnętrzne połączenia, a jakiekolwiek ugięcia bądź wygięcia kabli mogą przyczynić się do ich przerwania, co sprawia, że są one bardzo podatne na uszkodzenie podczas wymiany pozostałych elementów układu wydechowego. Uszkodzenie czujników oraz ich zanieczyszczenie płynami, takimi jak olej lub płyn chłodniczy, może wpłynąć na funkcjonowanie czujnika, sprawiając, że jego odczyty będą niedokładne lub poza tolerancją.

Jakie są objawy awarii czujnika temperatury spalin?

Awaria czujnika temperatury spalin, może mieć negatywny wpływ na układ oczyszczania spalin w pojeździe, co może spowodować następujące objawy:

• Zapalona kontrolka silnika: jeśli ECU wykryje problem z czujnikiem lub sygnałem, zapali się kontrolka silnika.
• Zwiększone zużycie paliwa: jeśli czujnik przekazuje nieprawidłowe dane dotyczące napięcia, proces regeneracji filtra DPF może trwać dłużej, co będzie skutkowało zwiększonym zużyciem paliwa.
• Zbędna regeneracja filtra DPF: awaria czujników może uruchomić niepotrzebny proces regeneracji, powodujący niedogodności dla właściciela pojazdu.
• Problem z badaniem technicznym pojazdu - badanie poziomu emisji spalin: błędny odczyt sprawia, że układ recyrkulacji spalin przestaje działać prawidłowo, a lampka kontrolna silnika się nie zapala. Z tego też powodu, nasz pojazd może nie przejść badania technicznego w zakresie poziomu emisji spalin.
• Awaria elementu: zwiększenie temperatury spalin może również doprowadzić do przedwczesnej awarii pozostałych elementów układu wydechowego lub wewnętrznych elementów silnika.

Rozwiązywanie problemów z czujnikiem temperatury spalin

Aby zdiagnozować usterkę czujnika temperatury spalin, należy podjąć następujące kroki:

• Przeprowadź test i określ kody błędów za pomocą narzędzia diagnostycznego.
• Sprawdź, czy złącza nie noszą śladów korozji i czy nie ma luzów na połączeniach.
• Sprawdź przewody elektryczne pod kątem uszkodzeń i przerwań, które mogłyby spowodować zwarcie.
• Dokonaj oględzin czujnika pod kątem zanieczyszczeń i w razie potrzeby wyczyść go czystą, suchą ściereczką.
• Przetestuj czujnik za pomocą oddzielnego narzędzia pomiarowego na podczerwień i porównaj odczyty z danymi rzeczywistymi uzyskanymi przez narzędzie diagnostyczne. Uruchom silnik, aby zwiększyć temperaturę spalin, a następnie porównaj odczyty.
• Zmierz napięcie na złączu czujnika przy włączonym zapłonie pojazdu oraz odłączonej wtyczce czujnika temperatury spalin – powinno wynosić 5V. Jeśli uzyskamy inną wartość, należy sprawdzić połączenie z jednostką sterującą silnika (ECU) i zweryfikować jego napięcie. 

Jakie są najczęstsze błędy wskazujące na awarię czujnika temperatury spalin?

Najczęstsze kody błędów:

• P0544: Czujnik temperatury recyrkulacji spalin (EGRT), bank 1, czujnik 1 – awaria obwodu
• P0546: Czujnik temperatury recyrkulacji spalin (EGRT), bank 1, czujnik 1 – wysoki sygnał wejściowy
• P2033: Temperatura recyrkulacji spalin, bank 1, czujnik 2 – obwód wysoki
• P247A: Czujnik temperatury recyrkulacji spalin (EGRT), bank 1, czujnik 3 – poza zakresem
• P0549: Czujnik temperatury recyrkulacji spalin (EGRT) – bank 2, czujnik 1 – obwód wysoki
• P2031: Czujnik temperatury recyrkulacji spalin (EGRT) – bank 1, czujnik 2 – awaria obwodu

Uwaga! Czujniki z dodatnim współczynnikiem temperaturowym (PTC) przesyłają dalej błędne informacje do jednostki sterującej silnika bez wyświetlania kodu błędu.

Jak wymienić czujnik temperatury spalin?

W przypadku awarii czujnika spalin, należy go wymienić zgodnie z najlepszymi praktykami:

• Zlokalizuj uszkodzony czujnik. W zależności od pełnionych przez nie funkcji, czujniki mogą znajdować się przed lub za turbosprężarką, katalizatorem i filtrem cząstek stałych oraz w obrębie układu redukcji NOX.
• Następnie odłącz przewód masowy akumulatora i złącze elektryczne oraz odkręć czujnik za pomocą klucza nasadowego, uważając, aby nie uszkodzić elementów znajdujących się w pobliżu.
• Przygotuj nowy czujnik i w razie potrzeby nanieś na gwint środek zapobiegający zapiekaniu. Uważaj, aby nie uszkodzić elementu.
• Zamontuj nowy czujnik temperatury spalin i dokręć odpowiednim momentem obrotowym zgodnym z zaleceniami producenta pojazdu.
• Podłącz złącze elektryczne, a następnie biegun ujemny akumulatora.
• Ponownie podłącz narzędzie diagnostyczne i usuń wszystkie powiązane kody błędów.
• Na koniec uruchom zapłon i upewnij się, że kontrolka silnika zgasła, a układ wydechowy działa poprawnie.
• Przeprowadź test drogowy.